Ben je ouder dan 55 jaar? Dan is de kans groot dat je artrose in de handen of polsen hebt. Vaak merk je er weinig tot niets van, maar soms kan dit slijtageproces gepaard gaan met klachten zoals pijn. Maar wat kan er allemaal mis gaan in de handen door artrose? In dit artikel geven we een overzicht van de verschillende klachten, symptomen en behandelingen.
Pijn in handen vanwege artrose
Gewrichten in de vingers, duim, handen en polsen zijn kwetsbaar voor slijtage, waardoor bijna iedereen boven de 55 jaar artrose in de hand of pols heeft. Slechts 20 procent van de mensen merkt dit natuurlijke slijtageproces van de gewrichten, maar bij de rest veroorzaakt het stijfheid en pijn bij beweging. Pijn in de handen is daardoor een veelvoorkomend probleem, vooral bij oudere mensen, en een van de oorzaken daarvan is artrose.
Artrose is een slijtageziekte die de gewrichten aantast en het kraakbeen beschadigt. Het kraakbeen dient als beschermende laag tussen de botten en zorgt voor soepele bewegingen zonder tegenstrijdige bewegingen. Wanneer het kraakbeen beschadigd is, kunnen de botten gaan wringen, wat pijn en ontsteking veroorzaakt. De basis van de duim, knokkels, het tweede gewricht en het bovenste gewricht van de vingers zijn gebieden die vatbaar zijn voor artrose in de hand, omdat ze veel gebruikt worden en daarom meer slijtage ondergaan.
Oorzaak artrose in de handen
Artrose in de handen is een aandoening die ontstaat wanneer het kraakbeen in de handgewrichten slijt. Het kraakbeen in deze gewrichten dient als beschermend laagje tussen de botten en zorgt ervoor dat ze soepel bewegen zonder tegen elkaar te wrijven. Het slijten van dit kraakbeen is een natuurlijk proces bij het ouder worden, maar kan ook veroorzaakt worden door langdurige overbelasting, letsel of een auto-immuunziekte, zoals reumatoïde artritis (reuma). Bij reumatoïde artritis ziet het immuunsysteem de kraakbeencellen als lichaamsvreemd en worden ze aangevallen en beschadigd. Hierdoor wordt het gladde oppervlak van het kraakbeen ruw en onregelmatig, wat leidt tot pijn en ontstekingen in de handgewrichten.
Er zijn verschillende factoren die bijdragen aan de ontwikkeling van artrose in de handen, deze omvatten:
- Leeftijd: Artrose is een slijtageziekte en wordt vaak geassocieerd met veroudering. Naarmate mensen ouder worden, kunnen hun gewrichten slijten en vervormen, waardoor artrose kan ontstaan.
- Overbelasting: Overmatig en herhaald gebruik van de handen, zoals bij knijpen, vastpakken of heftig bewegen, kan bijdragen aan de ontwikkeling van artrose in de handen.
- Beschadiging van gewrichten: Een verwonding aan een gewricht, zoals een verstuiking of breuk, kan ertoe leiden dat kraakbeen in het gewricht wordt beschadigd.
- Erfelijkheid: Sommige mensen hebben een erfelijke aanleg voor artrose, wat betekent dat ze waarschijnlijk vatbaarder zijn voor deze aandoening.
- Overgewicht: Overgewicht verhoogt de druk op gewrichten, waardoor deze sneller kunnen slijten en uiteindelijk artrose kunnen ontwikkelen.
- Andere aandoeningen: Sommige medische aandoeningen, zoals reumatoïde artritis, psoriatische artritis of andere auto-immuunziekten, kunnen het risico op artrose in de handen verhogen.
Symptomen artrose in de hand
Artrose in de handen veroorzaakt vaak pijn en stijfheid in de gewrichten. Bij het uitoefenen van kracht of belasting, kunnen deze klachten verergeren. ’s Morgens, bij het opstaan, kan de stijfheid en pijn in de gewrichten het sterkst zijn, dit wordt startstijfheid genoemd. Gelukkig verdwijnen deze klachten meestal binnen een half uur.
Artrose ontstaat door slijtage van het kraakbeen dat de gewrichten beschermt. Dit kan leiden tot ontstekingen in het gewrichtskapsel. Als reactie daarop kan het lichaam extra botweefsel aanmaken rondom het gewricht, wat kan leiden tot de vorming van knobbels. Deze knobbels zijn vooral zichtbaar op de knokkels van de vingers. Mensen met handartrose kunnen de vingers vaak niet meer helemaal uitstrekken en ervaren minder kracht in de handen.
De symptomen van artrose in de hand zijn onder andere:
- Stijfheid, vooral in de ochtend of na lange periodes van inactiviteit
- Pijn bij het bewegen van de handen en vingers
- Klikkend of knappend geluid bij bewegingen
- Zwelling en roodheid in de aangedane gewrichten
- Verminderde beweeglijkheid en kracht in de handen
- Stijve en stramme vingers of duim
- Bultjes of knobbelvorming rond de gewrichten.
Het is van belang om op te merken dat symptomen in ernst en frequentie kunnen variëren en af en toe aanwezig kunnen zijn of afwezig kunnen zijn. Het is aan te bevelen om een arts te raadplegen voor een nauwkeurige diagnose.
Is het waar dat knakken met de knokkels artrose veroorzaakt?
Veel mensen knakken met hun knokkels en sommigen in hun omgeving vinden het een irritant geluid. Vaak proberen ze het knakken te stoppen door te zeggen dat het artrose veroorzaakt. Echter, onderzoek heeft aangetoond dat er geen harde link is tussen knakken met de knokkels en artrose. Het knakken van knokkels komt doordat er kleine luchtbelletjes in de gewrichtsvloeistof zijn die een geluid maken wanneer ze openbreken. Ondanks het ontbreken van een link met artrose, kan knakken wel zwelling veroorzaken en de grip verzwakken.
Hulpmiddelen bij artrose in de handen
Bij artrose in de handen kunnen dagelijkse taken zoals het schrijven van een e-mail, het maken van een boterham of het doen van de afwas moeilijker worden. Gelukkig zijn er hulpmiddelen beschikbaar die het leven een stuk makkelijker maken. Er is geen reden om hier bang voor te zijn en ze aan te schaffen. Deze hulpstukken kunnen u helpen om langer zelfstandig te blijven leven.
De meest verkochte hulpmiddelen voor artrose in de handen zijn:
- Handbeschermers of handschoenen: Deze beschermen de handen tegen verdere slijtage en helpen bij het verminderen van pijn.
- Handgrepen of heftoestellen: Deze maken het gemakkelijker om voorwerpen vast te houden en te bewegen, waardoor de pijn en stijfheid verminderen.
- Therapieballen: Deze ballen worden gebruikt voor oefeningen en massage om de handspieren en gewrichten soepel te houden.
- Orthesen of steunbandages: Deze helpen bij het ondersteunen en beschermen van de handen tijdens dagelijkse activiteiten.
- Elektrostimulatie-apparaten: Dit zijn apparaten die elektrische prikkels geven om de bloedcirculatie en spieractiviteit te verbeteren, wat bijdraagt aan het verminderen van pijn en stijfheid.
- Therapeutische doeken: Deze doeken kunnen worden gebruikt om de handen warm te houden, wat bijdraagt aan het verminderen van pijn en stijfheid.
Deze hulpmiddelen kunnen de kwaliteit van leven verbeteren voor mensen met artrose in de handen, en zijn verkrijgbaar bij medische leveranciers, apotheken en winkels die gespecialiseerd zijn in revalidatiehulpmiddelen.
Oefeningen bij artrose in de hand
Er zijn diverse oefeningen die goed kunnen zijn bij artrose in de handen, afhankelijk van de ernst van de aandoening. Hieronder vindt u enkele voorbeelden:
- Knijpoefeningen: Dit zijn eenvoudige oefeningen waarbij je de hand sluit en weer opent, bijvoorbeeld met een bal of een stuk rubber.
- Uitstrekoefeningen: Strek uw vingers en handen regelmatig uit om te voorkomen dat ze stijf worden.
- Wrijfoefeningen: Wrijf de handen over elkaar of over een ander voorwerp, bijvoorbeeld een stok, om de beweeglijkheid en flexibiliteit te verbeteren.
- Roloefeningen: Draai uw handen en polsen in verschillende richtingen om de beweeglijkheid te verbeteren.
