Een sportblessure of letsel aan kraakbeen rond het knie-, heup- of schoudergewricht kan later in het leven leiden tot artrose, of erger nog, de noodzaak van een operatie voor het plaatsen van een kunstgewricht. Dat geldt ook voor de slijtage die met de jaren komt. Door nieuwe technieken in de regeneratieve geneeskunde kunnen artsen de degeneratie stoppen voordat deze begint.
De kern van regeneratieve geneeskunde is het herstellen van beschadigde weefsels door gebruik te maken van de capaciteit van het lichaam zichzelf te genezen. Hiervoor kunnen stamcellen worden gebruikt, of andere voorloper- of zelfs weefselcellen, maar ook eiwitten en/of biomaterialen die de regeneratieve capaciteit van weefsels kunnen beïnvloeden.
Regeneratie is een natuurlijk proces. Het is het weer aangroeien, hernieuwen, en ontstaan van verloren gegane cellen, weefsels en lichaamsdelen.
In de natuur zijn vele voorbeelden van regeneratie te vinden. Denk aan het aangroeien van een staart bij sommige hagedissen en het jaarlijks groeien van het gewei van een hert. Ook bij mensen komt regeneratie voor. Wij hebben bijvoorbeeld de mogelijkheid een stuk lever terug te groeien als een deel verloren is gegaan. Andere voorbeelden zijn de huid die dichtgroeit als je een snijwond hebt of het weefsel dat melk produceert bij zwangere vrouwen.
Door de introductie van regeneratieve geneeskunde binnen de orthopedie zijn artsen in staat om gewrichtskraakbeen te beschermenen en te herstellen. Hetzelfde geld voor de laag bindweefsel die de uiteinden van botten bedekt en gewrichten soepel laat bewegen. Bij een onstabiel gewricht kunnen de omliggende structuren, zoals ligamenten en pezen behandeld worden. De op injecties gebaseerde regeneratieve behandelingen zijn in staat om zonder operatie de progressie van artrose te stoppen en de noodzaak van een kunstgewricht te beteugelen.[1]Real-world evidence of mesenchymal stem cell therapy in knee osteoarthritis: a large prospective two-year case series[2]Efficacy and safety of stem cell therapy for the early-stage osteonecrosis of femoral head: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials
Door artrose een versleten gewricht
Kraakbeen heeft geen bloedtoevoer of zenuwen en heeft een beperkt vermogen om zichzelf te herstellen. Het verlies van de schokabsorberende laag met als gevolg bot-op-bot contact ligt aan de basis van veel reumatische aandoeningen. Artrose, de meest voorkomende vorm, treft ruim 1,5 miljoen Nederlanders. Het ziekteproces kan worden opgedeeld in vier fases. De symptomen zijn nog mild in de eerste fase, maar kunnen in de vierde fase ervoor zorgen dat een artrose patiënt een operatie nodig heeft om een kunstgewricht te laten plaatsen.
Een operatie brengt complicaties met zich mee
De conventionele behandeling van artrose komt neer op de toediening van medicatie of de plaatsing van een kunstgewricht. Beide behandelingen zijn lichamelijk en geestelijk zeer ingrijpend. Daarnaast zijn ze weinig effectief doordat ze alleen een tijdelijk alternatief bieden en geen blijvend herstel van het kraakbeen en het gewricht stimuleren.
Een operatie is minder riskant dan vroeger, maar brengt nog steeds complicaties met zich mee. Kunstmatige componenten die worden gebruikt om gewrichten te vervangen, kunnen na 15 tot 20 jaar losraken of verslijten, waardoor ze een slechte optie zijn voor jongere patiënten.
Volgens de meest recente gegevens worden er per jaar in Nederland 25.000 knieprotheses en 24.000 heupprotheses geplaatst. Het aantal zal naar verwachting in de komende tien jaar exponentieel stijgen.
Hoewel stamceltherapie en gewrichtsvervangende operaties beide rechttoe-rechtaan procedures zijn vanuit orthopedisch oogpunt, is een gewrichtsvervangende operatie lichamelijk en geestelijk zeer ingrijpend. Stamceltherapie is regeneratief, wat betekent dat het je lichaam helpt de schade in je gewrichten op natuurlijke wijze weer op te bouwen met behulp van je eigen stamcellen. Omdat het lichaam van sommige mensen anders reageert op stamceltherapie, kan het succes van de procedure per patiënt verschillen.
Wil je meer weten over stamceltherapie? Lees dan onze informatiepagina: ”Stamceltherapie bij artrose”
Referenties
