Elk jaar krijgen 35.000 mensen van de huisarts te horen dat ze een versleten heup hebben. Ruim 1,5 miljoen mensen hebben in Nederland op dit moment artrose. En wat is de oplossing in het Nederlandse orthopedenland? Wachten tot op het allerlaatste moment, tot het echt niet meer kan. En dan een heupprothese plaatsen. Tot die tijd braaf paracetamol en ibuprofen blijven slikken. Gelukkig kan een injectie in heup wonderen doen, maar pas op voor de verkeerde.
Beweeg- en afvalprogramma goed bij heupartrose
Mensen met heupartrose zijn gebaat bij een behandeling die gericht is op bewegen en afvallen in plaats van de conventionele pijnbehandeling. Deelname aan een gecombineerd beweeg- en afvalprogramma verbetert het lichamelijk functioneren en vergroot het loopvermogen. Bovendien kan het leiden tot uitstel van de heupoperatie, wat gunstig is omdat een heupprothese 15 tot 20 jaar meegaat.
Ondanks internationale richtlijnen bij heupartrose een gecombineerd beweeg- en afvalprogramma aanbevelen, krijgt slechts 10 procent van de patiënten dit geadviseerd van de huisarts.
Wanneer je last hebt van heupartrose loop je het risico in een vicieuze cirkel terecht te komen. Als het lopen pijn doet vanwege de artrose, gaan mensen beweging vermijden en blijven ze in de stoel zitten. De kans bestaat dat hun lichaamsgewicht toeneemt. Door het gebrek aan bewegen, met daarbij de extra belasting van het lichaamsgewicht op het heupen, zullen de klachten toenemen.
Conventionele behandeling van heupartrose
De conventionele behandeling van artrose komt neer op de toediening van medicatie of de plaatsing van een heupprothese. Beide behandelingen zijn lichamelijk en geestelijk zeer ingrijpend. Daarnaast zijn ze weinig effectief doordat ze alleen een tijdelijk alternatief bieden en geen blijvend herstel van het kraakbeen en het gewricht stimuleren.
Patiënten met heupartrose zijn gemiddeld 7 jaar onder behandeling van hun huisarts voordat zij operatief een heupprothese krijgen.
Steeds een hogere dosis medicatie
Vaak wordt er begonnen aan medicatie zoals ibuprofen, diclofenac of naproxen. Dit zijn ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s). Het zijn goede pijnstillers, maar zelfs bij een lage dosis brengt het gebruik ervan ernstige risico’s met zich mee. Omdat NSAID’s niet de onderliggende oorzaak van de ziekte aanpakt zal je gaandeweg steeds een hogere dosis medicatie nodig hebben.
Noodzaak voor tweede heupprothese
De heupprothese kan in de loop van de tijd beschadigd raken door een infectie of door slijtage. Dus als je een ‘nieuwe’ heup hebt terwijl je relatief jong en actief bent, kun je uiteindelijk een tweede heupvervanging nodig hebben.
Chronische pijn na heupvervanging
Onderzoek toont aan dat 7% tot 23% van de patiënten na het plaatsen van een heupprothese last heeft van chronische pijn. [1]Beswick AD, Wylde V, Gooberman-Hill R, Blom A, Dieppe P. What proportion of patients report long-term pain after total hip or knee replacement for osteoarthritis? a systematic review of … Continue reading
Het hoge percentage van patiënten met chronische pijn na het plaatsen van een heupprothese toont de noodzaak aan voor een alternatieve behandeling van heupartrose.
Injectie in heup met corticosteroïden
Wanneer de standaard medicatie faalt om de pijn te onderdrukken kiezen Nederlandse artsen voor een intra-articulaire injecties met corticosteroïden. Dit is een sterk medicijn dat direct in de heup wordt geïnjecteerd, bekent als een heupprik.
Volgens orthopeed in opleiding Desiree Dorleijn komt het in de praktijk maar weinig voor dat een injectie in het heupgewricht wordt gezet. Zij verklaart: “Een injectie in de heup dient te worden gegeven op de afdeling Radiologie, omdat de specialist met echografie of röntgenfoto moet kijken waar de injectie kan worden gezet. Het toedienen van injecties in het heupgewricht is ook, vanwege de diepere ligging, een stuk lastiger.”
In Nederland is een heupprik te omslachtig of niet winstgevend voor het ziekenhuis en wordt er gekeken of de heupprik omgezet kan worden naar een bilprik.
Gemiddeld gesproken merkt 60% van de mensen na een heupprik, onder echogeleide of onder doorlichting met röntgen, verbetering qua pijn en functie. [2]Wernecke, Chloe, Hillary J. Braun, and Jason L. Dragoo. “The effect of intra-articular corticosteroids on articular cartilage: a systematic review.” Orthopaedic Journal of Sports … Continue reading Dit effect houdt vaak een week of 8-12 aan. [3]Micu MC, Bogdan GD, Fodor D. Steroid injection for hip osteoarthritis: efficacy under ultrasound guidance. Rheumatology (Oxford). 2010;49:1490–1494. [4]Qvistgaard E, Christensen R, Torp-Pedersen S, Bliddal H. Intra-articular treatment of hip osteoarthritis: a randomized trial of hyaluronic acid, corticosteroid, and isotonic … Continue reading
Corticosteroïden zijn schadelijk voor kraakeen
Injecties met corticosteroïden klinkt als een gemakkelijke oplossing. Echter, een hoge dosis of langdurig gebruik of van corticosteroïden heeft een schadelijk effect op gewrichtskraakbeen in het behandelde gewricht maar ook in andere niet-behandelde gewrichten. [5] Ross A. Hauser, MD The Deterioration of Articular Cartilage in Osteoarthritis by Corticosteroid Injections. Journal of Prolotherapy. 2009;1(2):107-123.
Onderzoekers geloven dat de opkomst van artrose, evenals het aantal heup- en knievervangingen, een direct gevolg is van de injecties van corticosteroïden in deze gewrichten.
Regeneratieve injectie in heup
Een veelbelovend alternatief voor de behandeling van heupartrose zijn injecties in de heup met beenmergconcentraat (BMC). Het product BMAC wordt gemaakt uit het eigen beenmerg van de patiënt en bevat met name groeifactoren en mesenchymale stamcellen (MSC’s).
De MSC’s kunnen differentiëren in kraakbeen, botten en spieren en hebben het potentieel om kraakbeen te repareren en te vervangen, evenals ander weefsel dat door artrose is beschadigd. [6]Wakitani S, Imoto K, Yamamoto T, Saito M, Murata N, Yoneda M. Human autologous culture expanded bone marrow mesenchymal cell transplantation for repair of cartilage defects in osteoarthritic … Continue reading [7]Fu Y, Karbaat L, Wu L, Leijten J, Both SK, Karperien M. Trophic effects of mesenchymal stem cells in tissue regeneration. Tissue Eng Part B Rev. 2017;23:515–528.
Heupoperaties zijn meestal zeer traumatisch. Ze worden vaak gevolgd door maanden van pijn en ongemak, tijdens een poging om kracht en mobiliteit opnieuw te ontwikkelen.
Stamcellen zijn het startpunt voor alle weefsels in uw lichaam. Je lichaam groeit ze de hele tijd. Onderzoekers van Mayo Clinic dachten dus, waarom ze niet aan het werk zetten om beschadigde weefsels te genezen zoals bot, kraakbeen en spieren.
Patiënten met een stamcelbehandeling worden doorgaans aangemoedigd om dezelfde dag te lopen en de meeste ervaren weinig tot geen “downtime” door de behandeling.
BMC injectie in heup bij artrose
Een onderzoek uit 2022 naar de behandeling van heupartrose met één enkele BMC injectie in heup, concludeerde een significante verbeteringen in pijn, invaliditeit en kwaliteit van leven. [8] The safety and effectiveness of bone marrow concentrate injection for knee and hip osteoarthritis: a Canadian cohort
Een ander onderzoek uit 2020 concludeerde dat één enkele BMC injectie in heup de subjectieve pijn- en functiescores tot 6 maanden aanzienlijk kan verbeteren bij patiënten met heupartrose. [9] Bone Marrow Concentrate Injection Treatment Improves Short-term Outcomes in Symptomatic Hip Osteoarthritis Patients: A Pilot Study
Tijdens een onderzoek in 2014 kregen patiënten met heupartrose één enkele BMC injectie in heup, dit resulteerde in een vermindering van pijn en een toename van de Oxford Hip Score aan. [10]Centeno CJ, Pitts JA, Al-Sayegh H, Freeman MD. Efficacy and safety of bone marrow concentrate for osteoarthritis of the hip: treatment registry results for 196 patients. J Stem Cell Res Ther. … Continue reading
Jongere heupartrose patiënten (onder 55 jaar) rapporteerden significant meer positieve resultaten met een BCM injectie in heup
Injectie met gecultiveerde stamcellen
Een onderzoek uit 2017 met één injectie bestaande uit lichaamseigen gecultiveerde oftewel gekweekte stamcellen bij patiënten met kraakbeenbeschadigingen in de heup concludeerde dat deze behandeling veilig en effectief is. Naast het herstel van het heupgewricht, verminderde de stamcelbehandeling ontsteking en stijfheid van het gewricht. [11]Mardones R, Jofré CM, Tobar L, Minguell JJ. Mesenchymal stem cell therapy in the treatment of hip osteoarthritis. J Hip Preserv Surg. 2017;4:159–163.
Last van heupartrose en is je verteld dat een operatie de enige optie is?
Veel patiënten kunnen met deze behandeling de noodzaak van een gewrichtsvervangende operatie uitstellen of zelfs helmaal vermijden. Door het injecteren van ‘eigen’ stamcellen kan een ingrijpende gewrichtsoperatie, of het leven met chronische gewrichtspijn, worden voorkomen.
Echter, bij een gewricht met ernstige artrose ‘bot op bot’ is het helaas niet mogelijk om het kraakbeen terug te laten groeien. Wel kan stamceltherapie bij ernstige artrose de pijn verminderen en de gewrichtsfunctie verbeteren. Lees het artikel over s Werelds meest geavanceerde orthopedische stamcelbehandeling.
Referenties
