Artrose is een veelvoorkomende en invaliderende aandoening die wereldwijd miljoenen mensen treft. Het wordt gekenmerkt door de progressieve vernietiging van gewrichtskraakbeen, wat leidt tot chronische pijn en een aanzienlijke beperking van de gewrichtsfunctie. Ondanks de hoge persoonlijke en sociaaleconomische last van artrose, waren traditionele therapieën tot nu toe voornamelijk gericht op symptoombestrijding, zonder de structurele achteruitgang van kraakbeen en bot effectief te stoppen of om te keren. Echter, het landschap van artrosebehandeling verandert snel. Met de opkomst van regeneratieve geneeskunde, inclusief stamceltherapie, zijn er nu behandelingen die de potentie hebben om de progressie van de ziekte te vertragen en zelfs te herstellen. Bovendien zijn er verschillende veelbelovende therapeutische strategieën in ontwikkeling.
Inzicht in artrose
Artrose wordt vaak beschouwd als een ziekte die het hele gewricht treft. Het wordt gekenmerkt door een geleidelijk verlies van gewrichtskraakbeen, de vorming van botuitsteeksels (osteofyten) aan de randen van het gewricht, en een poging van het lichaam om te reageren op de schade door nieuw botweefsel te vormen, een proces dat soms wordt aangeduid als ‘botvernieuwing’. Dit laatste kan echter de structuur en functie van het gewricht verder verstoren en bijdragen aan de symptomen van artrose. Synoviale ontsteking en meniscusschade zijn ook veelvoorkomende kenmerken van deze aandoening.
Huidige behandelingen voor artrose variëren van medicamenteuze therapieën, waaronder pijnstillers, steroïde en niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen, corticosteroïden en opioïden, tot chirurgische ingrepen zoals prothesen. Hoewel protheses een effectieve behandeling kunnen zijn voor ernstige artrose, kan het plaatsen van een prothese zowel fysiek als mentaal belastend zijn voor de patiënt. Eventuele vervangingen, ook wel revisies genoemd, kunnen complexer zijn en komen vaak met een verhoogd risico op complicaties. Bovendien kunnen traditionele kobalt-chroom implantaten gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals kobaltvergiftiging.
Hoewel deze behandelingen symptomen kunnen verlichten en de kwaliteit van leven kunnen verbeteren, pakken ze de onderliggende pathofysiologie van artrose niet aan en kunnen ze geen langdurige invaliditeit voorkomen. Daarom is er een dringende behoefte aan nieuwe therapieën die de progressie van artrose kunnen vertragen of zelfs omkeren.
Meer informatie over : Pas op voor schadelijke artrose medicijnen
Opkomende therapeutische strategieën
Met een toenemend begrip van de pathologie van artrose, zijn verschillende potentiële therapeutische doelen geïdentificeerd, wat heeft geleid tot de ontwikkeling van Disease-Modifying Osteoarthritis Drugs (DMOAD’s), in het Nederlands bekend als ziektemodificerende artrose medicijnen. Deze medicijnen hebben als doel de onderliggende pathofysiologie van artrose te wijzigen en de bijbehorende structurele schade te verlichten. DMOAD’s richten zich op verschillende aspecten van artrose, waaronder ontstekingscytokines, matrix-afbrekende enzymen, het Wnt-pad, en artrose-gerelateerde pijn.
Ziektemodificerende artrose medicijnen
Ziektemodificerende artrose medicijnen (DMOAD’s) zijn een nieuwe klasse van medicijnen die het potentieel hebben om de progressie van artrose te vertragen of zelfs te stoppen. DMOAD’s richten zich op verschillende aspecten van artrose, zoals ontstekingscytokines, matrix-afbrekende enzymen, het Wnt-signaalpad, en artrose-gerelateerde pijn.
Er zijn verschillende soorten DMOAD’s die momenteel worden onderzocht. Een groep, bekend als anti-cytokine DMOAD’s, richt zich op pro-inflammatoire cytokines om de degeneratie van kraakbeen te vertragen. Een andere groep, matrix-remmende DMOAD’s, richt zich op de proteolytische activiteiten van katabole enzymen en het Wnt-pad om de afbraak van de kraakbeenmatrix te verminderen.
Daarnaast zijn er regeneratieve DMOAD’s die het regeneratieve potentieel van kraakbeen stimuleren om het verlies van matrix in artrotisch kraakbeen tegen te gaan. Deze medicijnen werken door de groei en reparatie van kraakbeen te stimuleren, wat kan helpen om de progressie van artrose te vertragen.
Invossa en TissueGene-C: Een doorbraak in de behandeling van artrose
Invossa, ook bekend als TissueGene-C, is een product van Kolon Life Science. Het is een baanbrekende gentherapie die oorspronkelijk werd ontwikkeld als een veelbelovende ziektemodificerende artrose medicijn (DMOAD). Het is ontworpen als een intra-articulaire injectie om de symptomen van artrose te verminderen door het herstel van beschadigd kraakbeen te stimuleren. Invossa werkt door een therapeutisch gen direct aan de cellen in het gewricht te leveren, waardoor deze cellen in staat zijn een genezend eiwit te produceren.
Invossa werd op de markt gebracht in Zuid-Korea voor de behandeling van knieartrose. Echter, in 2019 ontstond er controverse toen bleek dat sommige van de cellen die in de therapie werden gebruikt afkomstig waren van niercellen, in plaats van de oorspronkelijk aangegeven kraakbeencellen. Deze bevinding leidde tot de terugtrekking van Invossa uit de Koreaanse markt door Kolon Life Science.
Ondanks deze tegenslag, heeft Kolon Life Science niet opgegeven. Het bedrijf is momenteel bezig met fase 3 klinische proeven in de Verenigde Staten. Bovendien heeft de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) TissueGene-C aangeduid als een “Fast Track” product, wat betekent dat het een versneld beoordelingsproces zal ondergaan. Dit zal helpen om het product sneller beschikbaar te maken voor patiënten. [1] Kolon Tissuegene Announces Plans To Resume US Phase III Clinical Trial For TG-C [2] A Study to Determine the Safety and Efficacy of TG-C in Subjects With Kellgren and Lawrence Grade 2 or 3 OA of the Knee www.clinicaltrials.gov
Het is belangrijk om te erkennen dat ondanks de controverse rond Invossa, gen-therapieën zoals TissueGene-C een belangrijke rol spelen in de vooruitgang van de behandeling van artrose. Deze therapieën hebben de potentie om de fundamentele oorzaken van artrose aan te pakken, in plaats van zich te concentreren op symptoombestrijding. Dit zou kunnen leiden tot effectievere en duurzamere behandelingen voor patiënten met artrose.
Uitbreiding van Gen-Therapieën
Ondanks de controverse rond Invossa, is het essentieel om de betekenis van gen-therapieën zoals deze te erkennen in de vooruitgang van de behandeling van artrose. Gen-therapie heeft de potentie om de fundamentele oorzaken van artrose aan te pakken, in plaats van zich te concentreren op symptoombestrijding. Dit zou kunnen leiden tot effectievere en duurzamere behandelingen voor patiënten met artrose. [3]Evans CH, Ghivizzani SC, Robbins PD. Orthopaedic Gene Therapy: Twenty-Five Years On. JBJS Rev. 2021 Aug 26;9(8):10.2106/JBJS.RVW.20.00220. doi: 10.2106/JBJS.RVW.20.00220. PMID: 34437305; PMCID: … Continue reading
De rol van regeneratieve geneeskunde
Stamceltherapie heeft zichzelf gevestigd als een krachtige vorm van regeneratieve geneeskunde voor de behandeling van artrose, ondanks dat het onderzoek naar stamcellen en hun potentiële toepassingen nog steeds doorgaat. Stamcellen hebben de unieke capaciteit om zich te differentiëren naar verschillende celtypen, waaronder chondrocyten, de cellen die verantwoordelijk zijn voor het aanmaken en onderhouden van gewrichtskraakbeen. Door stamcellen in een aangetast gewricht te injecteren, kan het lichaam beschadigd kraakbeen herstellen en het verlies aan gewrichtsfunctie omkeren. Hoewel onderzoek doorgaat om de reikwijdte van stamceltherapie verder te verkennen, zijn stamcelbehandelingen al bewezen effectief en beschikbaar in geselecteerde klinieken.
Daarnaast zijn er verschillende andere therapeutische benaderingen in ontwikkeling. Bijvoorbeeld, gentherapieën die gericht zijn op de genetische factoren die betrokken zijn bij de ontwikkeling en progressie van artrose. Er zijn ook nieuwe bio-engineering technieken die gericht zijn op de ontwikkeling van weefsel-geëngineerd kraakbeen, dat kan worden getransplanteerd om beschadigd kraakbeen te vervangen.
Conclusie
Hoewel al deze benaderingen veelbelovend zijn, is er nog veel onderzoek nodig om hun effectiviteit en veiligheid volledig te beoordelen. Desondanks vertegenwoordigen ze een spannende nieuwe richting in de behandeling van artrose en hebben ze de potentie om de levenskwaliteit van miljoenen patiënten over de hele wereld aanzienlijk te verbeteren.
Referenties
